Płyta indukcyjna – jak działa? Jakie są jej zalety?

Płyty indukcyjne stają się coraz popularniejsze, a ich ceny – bardziej przystępne. Nie wszyscy jednak są przekonani, czy takie płyty dobrze sprawdzą się także w ich kuchni. Przed podjęciem decyzji warto więc więcej dowiedzieć się o indukcji, o tym jak działa i jakie ma zalety oraz czym różni się od kuchenek elektrycznych i gazowych.

Jak działa płyta indukcja?

Płyta indukcyjna składa się z dwóch części. W środku znajdują się miedziane druty zwinięte w spirale. Kiedy zaczyna przez nie płynąć prąd, pojawia się pole magnetyczne. Jednak, żeby było to możliwe, po drugiej stronie płyty ceramicznej musi znajdować się metalowy garnek. Wynikają z tego dwie właściwości płyty indukcyjnej. Po pierwsze, w czasie gotowania nie nagrzewa się cały “palnik” (tak jak w kuchence elektrycznej), ale jedynie to miejsce, na którym stoi garnek lub patelnia. Po drugie, palnik nie zacznie grzać, póki nie znajdzie się na nim odpowiednie naczynie i przestanie grzać, jeśli usuniesz naczynie. W praktyce oznacza to, że nawet jeśli zapomnisz wyłączyć kuchenkę po zdjęciu z niej garnka, to ona i tak “zorientuje się”, że garnek został zabrany i przestanie grzać.

Drugim istotnym elementem budowy kuchenki indukcyjnej jest płyta szklano-ceramiczna. Nie rozgrzewa się ona powyżej 100 stopni Celsjusza, a jej wpływ na zjawiska fizyczne zachodzące między zwojami miedzianego drutu a garnkiem jest minimalny. Standardowo taka płyta ma około 4 cm grubości. Sposób jej wykonania, materiał użyty do produkcji czy wspomniana grubość są szczegółowe opisane w przepisach, a produkty niespełniające norm nie są dopuszczane do sprzedaży. Wybierając więc własną kuchnię indukcyjną nie musisz się o to martwić.

Jak wybrać płytę indukcyjną?

Jeżeli więc nie grubość płyty ceramicznej, to co powinno decydować o zakupie? Pomijając takie kwestie jak cena czy ulubiony producent, można zwrócić uwagę na kilka kwestii. Pierwsza to moc przyłączeniowa. Tutaj trzeba przejrzeć informacje o produkcie i porównać je z możliwościami, które oferuje Twoja kuchnia. Większość płyt potrzebuje drugiej lub trzeciej fazy, a płyty o standardowych rozmiarach, z czterema palnikami, mają najczęściej moc 6,9 kW.

Kolejna istotna kwestia to wielkość i liczba palników. Na rynku najwięcej jest płyt o standardowych rozmiarach 60 cm szerokości i o 4 palnikach (najczęściej dwa duże i dwa małe). Ale można znaleźć również rozwiązania mniejsze, z jednym lub dwoma palnikami (o szerokości od 30 cm) do płyt znacznie większych nawet do 120 cm szerokości (z 5 lub 6 palnikami). Coraz popularniejszym rozwiązaniem jest podłużny palnik, na którym można postawić np. brytfankę. Wiele kuchenek posiada także funkcję booster, która umożliwia jeszcze szybsze gotowanie (ale kosztem poboru mocy z pozostałych palników, jeżeli są włączone).

Rodzaj szkła i obramowanie to kolejny warty rozważenia szczegół, choć jego znaczenie jest już bardziej estetyczne. Dostępne w Polsce płyty można podzielić na dwa główne typy: bardziej matowe i bardziej błyszczące. Zarysowania na tych pierwszych będą bardziej widoczne. Płyta może posiadać też niewielkie obramowanie (które poza funkcją estetyczną zatrzyma także rozlany płyn, ale metal obramowania może być trudny do wyczyszczenia), bez obramowania ale z frezem na rantach i ostatni – bez frezu. Ten typ wykorzystuje się do całkowitego wpuszczenia płyty w drewno blatu.

Płyta indukcyjna a kuchenka gazowa i elektryczna

Płyta indukcyjna różni się od elektrycznej i gazowej sposobem dostarczania ciepła. Czym jeszcze?

Pierwszą rzucającą się cechą jest cena płyt indukcyjnych. Najtańsze płyty można obecnie kupić za ok. 1.000 zł, jednak średnia cena to ok. 1.500, są oczywiście też droższe. Tymczasem cena płyty gazowej z 4 palnikami to zaledwie 300 – 400 zł, do 800 zł za najdroższe modele. Płyty elektryczne i ceramiczne (bez indukcji) plasują się pośrodku i kosztują średnio 600 – 700 zł. Do kosztu płyty indukcyjnej trzeba niestety też doliczyć koszt nowych garnków i patelni, bo płyta nie włączy się przy zwykłych, nieprzystosowanych naczyniach.

Z drugiej strony, płyty indukcyjne zużywają mniej prądu, przy częstym użytkowaniu szybko więc okażą się tańsze od tych elektrycznych (gaz nadal będzie najtańszy). Nagrzewają się też znacznie szybciej niż płyty elektryczne i szybciej stygną, ponieważ doprowadzają ciepło tylko do garnka. Przy krótkim gotowaniu palnik nawet zbytnio się nie rozgrzeje. Są łatwiejsze do utrzymania w czystości ze względu na prostą, śliską powierzchnię i niską temperaturę, do której rozgrzewa się płyta. Wykipiałe mleko lub odrobina sosu dzięki temu nie spalą się na płycie i nie zostawią trudnych do usunięcia plam. I chociaż na rynku istnieje sporo środków dedykowanych czyszczeniu płyt indukcyjnych, to z większością zabrudzeń da sobie radę ściereczka z wodą.

Zalety płyt indukcyjnych

Płyty indukcyjne mimo wyższych początkowych kosztów mają szereg zalet. Oto najważniejsze z nich:

• są bezpieczne: nie produkują ciepła, kiedy nie stoi na nich garnek, nie przegrzewają się,
• można je zablokować przed przypadkowym włączeniem, np. przez dziecko,
• szybkie przygotowanie potraw,
• szybkie wychładzanie palników,
• łatwe do utrzymania w czystości,
• mniejsze zużycie prądu (co przekłada się na niższe rachunki),
• nowoczesny wygląd.

Wady płyt indukcyjnych

Jak każde urządzenie, również płyty indukcyjne nie są pozbawione wad:

• wysokie koszty początkowe,
• konieczność posiadania odpowiednich patelni i garnków,
• żeby palniki szybko się wychładzały, konieczne są systemy chłodzące – po wyłączeniu mocno rozgrzanej płyty powodują dość duży hałas (porównywalny do szumu mocno pracującego komputera),
• przypadkowe zalanie panelu sterującego (np. poprzez wykipienie) może przypadkowo wyłączyć lub zablokować kuchenkę,
• w celu uniknięcia przegrzania, kuchenka może odciąć prąd w jednym z palników, jeżeli był zbyt długo używany.

W nowym budownictwie rzadko można liczyć na podłączenie gazu. Osobom, którym zależy na szybkim gotowaniu, płyta indukcyjna zapewnia szybkość podgrzewania potraw. Także w starszych, remontowanych lokalach warto zdecydować się na indukcję, która jest zdrowym i efektywnym sposobem gotowania jedzenia. W tym drugim wypadku należy jednak upewnić się, czy pobór mocy nie będzie zbyt obciążający dla starych typów zasilania i wybrać płytę indukcyjną o dość słabej mocy.